AutoCAD’de çizime başlamadan önce başlangiç ve bitiş noktalarimizi bilmeliyiz. Bu iki noktayi belirledikten sonra çizimimizi yapmak daha da kolay bir hal alacaktir. Çizimi oluşturmanin bir kaç yöntemi var:
Mutlak koordinat girişi: x ve y koordinatlarının, eğer üç boyutlu çalışıyorsak z koordinatının değerlerini mutlak koordinat olarak girme işi. Örneğin komut satırına 10,15,5 girerseniz, çizginizin başlangıç noktası x’de 10 birim, y’de 15 birim ve z’de ise 5 birim uzaklıkta oluşan noktadır.
Göreceli koordinat girişi: bir önceki noktayı orjinmiş gibi varsayarak gireceğiniz yeni noktanın uzaklığını girme işi.Mutlak koordinat girişinden farklı olarak komut satırında girerken başına @ işaretini koyuyoruz. Örnegin @3,5,7 girdigimizde, oluşturacagimiz çizginin son noktasinin yeri, bir önceki noktaya göre x’de 3, y’de 5, ve z’de ise 7 birim uzaktaki noktadir.
Kutupsal koordinat girişi: bir önceki noktayı orjinmiş gibi varsayarak gireceğiniz yeni noktanın uzaklığını açı ile birlikte girme işi. Burada da @ işaretini komutun önüne yazıyoruz. Örneğin, @10<30 ifadesi, son girilen noktadan x eksenine göre 30 derece açı ile,10 birim uzaklıkta oluşan noktaya birleştirilir. Silindirik koordinatlar: @10<30,5 (r, ,z) ifadesi ise, x ekseni ile 30 derece açı yapan, 10 birim uzaklıktaki noktanın z eksenine paralel uzantısı ile z=5 doğrusunun kesiştiği noktaya birleştirilir. Küresel koordinatlar: Bir başka giriş şeklide, örneğin @10<30<60 (R, ,) gibidir. Bu durumda ise x-y düzleminde x ile 30 derece açı yapan, 10 birim uzunluğunda ki nokta ile x-z düzleminde 60 derece açı ile noktanın z’ye paralel uzantısının keşistiği noktaya birleştirlir.
Nesne kenetlemelerini kullanmak: Daha önce değindiğim nesne kenetleme yöntemlerini kullanarak belli bir noktaya çizginizi birleştirebilirsiniz.
Mouse’u kullanmak: mouse kullanarakta çizgiler oluşturabilirsiniz. Tabi burada ölçülü olmasi biraz zor olabilir. Eger Grid(izgara) modunda iseniz ve dogrusal olarak çizim yapacaksaniz tabi ki kullanabilirsiniz. Hem daha da hızlı olur.
Çizim Ayarları
Tools menüsünün altından Drawing Aids’i tıkladığınızda karşınıza dört ayar kutucuğuna sahip Drawing Aids diyalog kutusu gelir.
Modes: Nesne oluşturma, seçme ve ekran görünümüne ait bir kisim ayarlar içerir.
Ortho: imlecin sadece x ve y eksenlerine paralel hareket etmesine izin verir. F8 tuşu ile On, Off yapabilirsiniz.
Solid fill: Donut ve Solid nesnelerin içlerinin dolu görünmesini sağlar.
Quick Text: metinlerin ekranda dikdörtgen kutucuklar içersinde gösterilmesini sağlar.
Blips: ekranda imleç izlerinin kalmasını sağlar.
Highlight: seçili nesnelerin belirgin bir biçimde gösterilmesini sağlar.
Groups: açık olması durumunda, gruplandırılmış nesneler arasından bir nesneyi seçseniz bile tüm nesneler seçili hale gelir.
Hatch: açık olması durumunda ilişkilendirilmiş bir tarama dokusunu seçtiğinizde dokunun sınırını oluşturan nesneyi de seçmiş olursunuz.
Snap: Ekranda görünmez bir ızgara varmışçasına, imlecin ızgaranın düğüm noktalarına kenetlenmesini sağlar.
On: Açık olması durumunda Snap’I etkin hale getirir.
X spacing: x ekseni yönündeki kenetlenme aralığını belirler.
Y spacing: y ekseni yönündeki kenetlenme aralığını belirler.
Snap Angle: Kenetlenme ızgarasını döndürmenizi sağlar.
X Base: Kenetlenme ızgarası için x ekseni yönünde bie temel nokta belirlemenizi sağlar.
Y Base: Kenetlenme ızgarası için y ekseni yönünde bie temel nokta belirlemenizi sağlar.
Grid: Ekrana belirli aralıklarla ızgaraya böler.
On: Izgarayı aktif hale getirir.
X Spacing: x ekseni yönündeki ızgara aralığını belirler.
Y Spacing: y ekseni yönündeki ızgara aralığını belirler.
Isometric Snap/Grid: eksenleri artı, eksi 30 derece eğik hale getirmeye yarar.
On: Aktif hale getirir.
Left: y ekseni 90 derece, x ekseni 150 derece olarak düzenlenir.
Right: y ekseni 90 derece, x ekseni 30 derece olarak düzenlenir.
Top: x ekseni 30, y ekseni 150 derece olarak düzenlenir.
İki Boyutlu Çizim
Line: Çizgi Komut: line Kısayol: L
Belirli iki nokta arasında çizgi çizme işini yapar. En çok kullanacağınız komut budur herhalde.
Komut: line From point: (çizginin başlangiç noktasini girebilir ya da mouse ile işaretleyebilirsiniz) To point: (yukarıda bahsettiğim yöntemlerden biri ile çizginin bitiş noktasını girbilir ya da mouse ile işaretleyebilirsiniz) To point: (Enter ile çıkabilir ya da başka bir nokta ile devam edebilirsiniz)
Polyline: Çoklu Çizgi Komut: polyline Kısayol: pl
Normal çizgiye benzeyen, ancak birbirine eklenmiş çizgi, ve yaylardan oluşan çizgiler toplulugu. Normal çizgiden farki, bu birleşimlerin tek bir nesne olarak kabul edilmesidir.
Komut: polyline From point: (Başlangiç noktasini giriyorsunuz) Current line-width is 0.0000 (geçerli çizgi kalınlığının sıfır olduğu bildiriliyor)
Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width/: (Büyük harflerle yazılmış harflerden birini yazarak onlara geçiş yapabilir ya da çizginin son noktasının koordinatlarını girbilirsiniz)(örneğin “a” yazarsanız yay çizme komutuna girmiş olacaksınız ve sizden istediği noktaları girmeniz gerekir. İleride yay konusuna değinilecektir)
Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width/: (yukarıda birkaç çizgi veya yay girdiğinizi kabul edelim, ve en son bir çizgiden sonra “c” ye basarsanız, çoklu çizginizi kaldığı yerden başlangıç çizgisine en kısa doğru ile birleştirir.)
Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width/: (eğer “w” harfine basarsanız çizginizin kalınlığını belirleyebilirsiniz,eğer başlangıç ve bitiş kalınlığını farklı değerler olarak girerseniz, çiziginiz veya yayınızın kalınlığı başlangıçtan bitişe değişerek ilerleyecektir.)
Multiline: Çok Çizgi Komut: mline Kısayol: ml
İki nokta arasında birbirine paralel çizgiler çizme işini yapar.
Komut: mline Justification/Scale/STyle/: (başlangiç noktasini giriyoruz) (Justification: Sanal çizim hattımızın, çoklu çizginin neresinde kalacağını belirliyor (Top,Zero, Bottom)
Scale: Çoklu çizginin kalınlık ölçüsünü ayarlamaya yarıyor. Style: Daha önceden hazırlanmış çoklu çizgileri çağırmanıza yarıyor.) To point: (ikinci noktayı giriyoruz) devam ederek daha çok nokta belirtebilirsiniz. Eğer klavyeden “c” harfine basarsanız, close anlamında şeklinizi başlangıç noktasına birleştirir.
Construction Line: Yardımcı Çizgi Komut: xline Kısayol: xl
Çiziminizde size yardımcı olacak sanal doğrular çizer. Çiziminizin bir parçası değildir. Mimarlıkta okuyanlar ya da “Teknik Resim” dersini almış olanlar bilirler. Asıl çizgiyi çizmek için bazen yardımcı çizgiler çizersiniz. İşte “construction line” da aynen bu işe yarıyor.
Komut: xline Hor/Ver/Ang/Bisect/Offset/: (buradaki büyük yazılı olan baş harfleri girerek, size yardımcı olacak çizgilere girebilirsiniz. Örneğin “h” harfi ile horizontal(yatay) sonsuz bir çizgi çizebilirsiniz. Artık çizginin başlangıç ve bitiş noktalarını söylemiyorum. Önünüze gelen menüde bunları da girerek çizginizin nerede görünmesini isterseniz, bunları belirleyebilirsiniz.)
Ver:(Vertical) dikey çizgi Ang:(Angle) belirli bir noktaya göre verilen açının doğrultusunda çizgi çizer Bisect:(Bisector) iki çizginin açıortayından geçen çizgiyi çizer. Offset: Çizginizi bir başka çizgiye göre belirli bir mesafe öteden çizmenizi saglar.
Ray: Işın Komut: ray
Construction line dan pek de farklı değil. Aynen doğru ile ışın arasındaki fark gibi. Construction line her iki tarafta sonsuza uzanan çizgi çizerken, “Ray” komutu ile ise başlangıç noktası belli, diğer tarafta sonsuza giden bir çizgi çiziyorsunuz. İşte size “ışın”ın tanımı.
Rectangle: Dikdörtgen Komut: rectang Kısayol: rec
Adı üstünde; dikdörtgen çizmenizi sağlar.
Komut: rectang Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width/ : Dikdörtgenin ilk köşesini giriyoruz. (Chamfer: Dikdörtgenin köşelerinde iki uzunlugu da ayarlanabilen birer pah kirmanizi saglar.
Elevation: Çizilecek Dikdörtgenin z eksenindeki yüksekliğini ayarlamanıza yarar. Fillet: Dikdörtgenin köşelerini belirleyeceginiz bir yariçap dogrultusunda yuvarlar. Böylece oval şekiller elde edebilirsiniz. Thickness: Dikdörtgenin z eksenindeki kalınlığını ayarlar Width: dikdörtgeni oluşturan çizgilerin kalinligini ayarlar.)
Polygon: Çokgen Komut: polygon Kısayol: pol
Çokgen çizmenizi sağlar. Aman anlamını iyi öğrenin. İlk zamanlarda bu komutu bilmediğimden, bir beşgen oluşturmak için tek tek bütün çizgilerini çizmiştim. Tabi bunu yapmak içinde aradaki açı, mesafe falan hepsini hesaplamak zorunda kalmıştım. AutoCAD’in size sunduğu bir kolaylık. Çokgenlerinizi çok rahat bir şekilde oluşturabilirsiniz.
Komut: polygon Number of sides <4>: (çokgeninizin kaç kenarlı olacağına kara veriyorsunuz, örneğin bir beşgen çizmek için, 5 rakamını giriyorsunuz)
Edge/ (çokgenin içine veya dışına geçecekçemberin merkezini girebilir ya da mouse ile işaretleyebilirsiniz)
Inscribed in circle/Circumscribed about circle (I/C) : (eğer çokgenimizin çemberin içinde kalmasını istiyorsak “i”, çemberin dışında teğet olmasını istiyorsak “c” yazıyoruz) Radius of circle: (çemberin yarıçapını giriyoruz)
Radius of circle: (çemberin yarıçapını giriyoruz)
Eğer bunlarla uğraşmadan kenarlarla çalışmak istiyorsanız “Edge/ ” esnasında komut satırına “e” yazarak kenar moduna geçmiş olursunuz. Sizden çokgeninizin bir kenarının ilk noktasını ve daha sonra ikinci noktasını isteyecektir. Bu bilgileri girdikten sonra kenar uzunluğu esas alınarak çizim yapılır.
Region: Bölge Komut: region Kısayol: reg
Çevresi kapalı bir nesne ya da şekli dolu bir alan olarak tanımlayabilirsiniz.
Komut: region Select objects: (istediğiniz nesneyi seçiyorsunuz, seçiminizi tmamladıktan sonra Enter ile onaylarsanız, seçtiğiniz bölgeler kapalı alan haline gelecektir.)
Circle: Çember Komut: circle Kısayol: c
Değişik çember çizme yöntemleri var. Kullandıkça hangisinin daha çok işinize yaradığını göreceksiniz. Onu kullanmanızı tavsiye ederim. Tabi çiziminiz için uygun olan yöntemi de.
Komut: circle
3P/2P/TTR/ : (çemberin merkez noktasını giriyoruz.) Diameter/: (çemberin yarıçapını giriyoruz, “d” seçeneği ile çapını da girebiliriz, tabi yarıçapını girmek daha akıllıca…)
Yukarıdakilerden diğerlerine geçerek de çemberinizi oluşturabilirsiniz.
3P: Çemberin üzerindeki herhangi üç noktayı işaretleyerek ya da koordinatlarını girerek çemberimizi oluşturuyoruz. Sizden üç noktayı isteyecektir. Onları girin yeter. AutoCAD sizin için çemberi oluşturur.
2P: Çemberin çapının geçeceği iki noktayı girerek çemberimizi oluşturuyoruz. Biraz zor bir yol. Ancak iki doğru arasına çember yerleştirmek isterseniz kullanmak akıllıca olur.
TTR (Tan,Tan,Radius): çemberin teğet olmasını istediğimiz iki nesneyi seçiyoruz. Daha sonra çemberimizin yarıçapını giriyoruz. Çemberimiz en uygun şekilde yerine yerleşmiş oluyor.
Tan, Tan, Tan: diğelerinden farklı olarak komut satırında yer almaz. Yukarıdaki Draw menüsünün altından circle seçeneğinin altında açılan seçeneklerde yer alır ve üç teğetin arasına yerleşecek bir çember oluşturur.
Arc: Yay Komut: arc Kısayol: a
Yay çizme işini yapar. Burada da circle’da ki gibi birden çok seçenegimiz var.
Komut: arc Center/: (yayın başlangıç noktasını giriyoruz) Center/End/: (Yayın geçeceği ikinci noktayı giriyoruz) End point: (yayın bitiş noktasını giriyoruz)
Diğer bir seçeneğimiz,
Center/: komutu sırasında “c” yazarak yayın merkezini belirleyebiliriz. Komut: arc Center/: c (Center komutuna giriyoruz) Center: (yayın merkezini giriyoruz) Angle/Length of chord/: (Buradan “a” yazarak yayın açısını belirleyebilir, ya da “L” yazarak yayın uzunluğunu belirleyebilirsiniz. Seçim size kalmış)
Diğer seçenekleri, Draw menüsünün altındaki Arc seçeneğinin altında karşınıza gelecek seçeneklerden bulabilirsiniz. Ben sadece isimlerini vereceğim.
- 3 Points
- Start, Center, End
- Start, Center, Angle
- Start, Center, Length
- Start, End, Angle
- Start, End, Direction
- Start, End, Radius
- Center, Start, End
- Center, Start, Angle
- Center, Start, Length
- Continue
Ellipse: Elips Komut: ellipse Kısayol: el
Elips çizer. Hani derler ya dünyamız elips şeklinde bir eksende döner diye. İşte artık sizde ekseni oluşturabileceksiniz.
Komut: ellipse Arc/Center/: (ilk eksenin ilk noktasını giriyoruz) Axis endpoint 2: (ilk eksenin ikinci noktasını giriyoruz) <other axis distance>/Rotation: (diğer eksenin yarı uzunluğunu giriyoruz)
Diğer seçeneklerde , iki eksenle tanımlanan eliptik bir yay çizebilir, ya da diğer seçenekle elipsin merkezini belirleyip, eksen uzunluklarını girerekte elipsimizi oluşturabiliriz.
Spline: Bütün Eğri Komut: spline Kısayol: spl
Size bütünleşik egriler çizme imkani verir. Özellikle Elektronikçiler için osiloskopta oluşturamadiginiz voltaj akim grafiklerini, burada oluşturabilirsiniz. Spline’ı seçtikten sonra ekranda çeşitli noktalar işaretleyin. Noktalar arasında eğrilerin oluştuğunu göreceksiniz. Eğriliğini de tabi noktaları koyduğunuz yere göre oluşturmuş oluyorsunuz.
Donut: Halka Komut: donut Kısayol: do
Bildiğimiz simit şekillerini oluşturuyor. Tabi içi dolu olarak… Komut: donut Inside diameter <10.0000>: (simidin iç yarıçapını giriyoruz) Outside diameter<20.0000>: (simidin dış yarıçapını giriyoruz) Center of doughnut: (simidimizin merkezini giriyoruz. Burda her ne kadar tatlının merkezi dese de…) Center of doughnut: ( Başka bir simit çizmeyeceksek Enter ile çikiyoruz)
Point: Nokta Komut: point Kısayol: po
“Bu da ne?” demeyin. Nokta işte. Nokta koyuyorsunuz. Hani tanimlari vardir ya:” kalemimizi deftere deydirip çektikten sonra oluşan şekle nokta denir” diye. Işte aynen öyle nokta. Ancak “style” ile noktanizin büyüklügünü degiştirebilir, birkaç özellik verebilirsiniz. Pek işinize yarayacagini düşünmüyorum. Ancak referans noktalar oluşturmak için kullanilabilir.
